Dünyanın en büyük ve en çok merak edilen ülkesi Rusya hangi kıtada? Nekadar büyük, Bayrağı, Ticaret Hacmi, Yönetim Biçimi ve Türkiye ile İlişkileri…
Rusya (Rusça: Росси́йская Федера́ция Okunuşu: Rossiyskaya Federatsiya)
Rusya Federasyonu, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra kurulan modern Rusya topraklarını kapsamakta ve 17,075,400 km²’lik yüzölçümü ile Rusya dünyanın en büyük toprağına sahip ülkesidir. Rusya, Kuzey Asya ile Doğu Avrupa’nın çoğunu kapsar, dokuz zaman dilimine yayılır.
Rusya Hangi Kıtada yer alıyor?
Rusya coğrafik olarak çok büyük bir alana sahip olduğu için iki farklı kıta üzerinde yer almaktadır. Rusya Federasyonu topraklarının bir kısmı Avrupa Kıtası’nda diğer büyük kısmı ise Asya Kıtası’nda yer alıyor. Ayrıca Rusya’nın bir bölgesi de ana topraklarına yapışık olmadan Avrupa’da Baltık Denizi’nin kıyısındaki Kaliningrad şehridir.
Rusya Federasyonu’da aynı Türkiye gibi hem Asya hem de Avrupa Kıtası’nda yer aldığı için Avrasya ülkesi olarak da adlandırılır.
Rusya, Norveç, Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya (ikisi birden Rusya’nın Avrupa’daki toprağı Kaliningrad Oblastı ile), Belarus, Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Çin, Moğolistan ayrıca K. Kore ile komşudur. Deniz sınırı olarak Ohotsk Denizi ile Japonya ve Bering Boğazı ile ABD’nin bir eyaleti olan Alaska ile komşudur. Ayrıca dünyanın en büyük göllerinden birisi ve en derin gölü olan Baykal Gölü’de Rusya toprakları içinde yer almaktadır.
Yönetim Biçimi
Rusya Federasyonu, başkanlık sistemiyle yönetilen, ayrıca kendi anayasaları ile yasama ve yürütme organlarına sahip 21 cumhuriyet, 9 eyalet (genellikle Kray olarak telaffuz ediliyor), 46 bölge (Oblast), 2 federal statüye sahip şehir (Moskova ve St. Petersburg). 5 özerk bölgeden (Avtonomnaya Oblast/Avtonomnıy Okrug diye bilinen) oluşan, 83 idari birimli bir federasyondur.
Rusya’da Federal Meclisin alt ve üst olmak üzere iki kanadı bulunmaktadır. Meclis üst kanadı yani Federasyon Konseyi, Rusya’daki her bir federe birim tarafından atanan ikişer temsilciden oluşmaktadır. Meclis alt kanadı yani Devlet Duması milletvekilleri ise doğrudan halk tarafından seçilmekte ve Duma’nın 450 milletvekili bulunmaktadır.
Rusya Federasyonu’nda en son 18 Mart 2018 tarihinde gerçekleştirilen Devlet Başkanlığı seçimlerini Devlet Başkanı Vladimir Putin %76’lık oy alarak 4. Kez Devlet Başkanlığına seçilmiştir. Putin, Rusya Devlet Başkanlığı koltuğuna toplamda 4 kez oturmuştur. Putin, iki kez devlet başkanlığı yaptıktan sonra ana yasa gereği üçüncü kez üst üste yapamayacağından dolayı yerine 2008 yılında Dmitri Medvedev’i getirmiş kendisi de Başbakanlık yapmıştır. 2012’deki seçimlerde Vladimir Putin, bir kez daha seçimlerden galip ayrılarak üçüncü kez, 2018’deki seçimlerde de 4. Kez Rusya Devlet Başkanlığı görevini üstlenmiştir.
Rusya Federasyon Konseyi Başkanı Devlet Başkanı ve Başbakan’dan sonra ülkenin üçüncü önemli makamıdır. Devlet Başkanı veya Başbakan iş göremez durumda ise bu makamlara Federasyon Konseyi başkanı vekalet etmektedir.
An itibari ile Rusya Devlet Başkanı Vlademir Putin, Başbakan Mihail Mishustin, Federasyon Konseyi Başkanı ise Valentina Matvienko’dur. Parlamento’nun alt kanadı Devlet Duması’nın Başkanı ise Vyaçeslav Volodin’dir.
Rusya’da mecliste birçok parti olmasına rağmen muhalefetin olmadığı i ve Rus muhalif kişilere karşı yönetimin tutumu Batı tarafından eleştirilmektedir. Yönetim ise Rus muhalif diye gösterilen kişilerin halktan daha çok Batılı ülkeler tarafından desteklendiğini söylüyor.
Rusya Bayrağı
Rusya bayrağı beyaz mavi ve kırmızı olmak üzere üç eşit yatay çizgiden oluşan bir dikdörtgenden oluşmakta. En üstte beyaz, ortada mavi ve en altta kırmızı renk yer almakta. Bayrağın genişliğinin uzunluğuna oranı ikiye üç boyutlarındadır.
Rusya bayrağı renklerine atfedilen birçok sembolik anlam var ancak Rusya Federasyonu Devlet Bayrağı renklerinin resmi bir yorumu yoktur. Rus halkı tarafından atfedilen en popular anlam şöyle;
Kırmızı renk- cesaret, cömertlik ve sevgiyi ifade eder
Mavi renk- sadakat, dürüstlük, kusursuzluk ve iffet;
Beyaz renk- asaleti ve açıklığı sembolize eder;
Nüfusu
Rusya nüfusu, 1 Ocak 2020 itibari ile Rusya Federal İstatistik Servisi ( Rosstat) verilerine göre, Rusya’da 146. 745.098 kişi yaşıyor. Rusya nüfus bakımından ülke sıralamasında dünyada 9. sırada yer alıyor.
Son verilerine göre Ruslar genellikle başkent Moskova ve çevre illerinde yaşamayı tercih ederken, Ruslar tarafından yaşamak için ilgi çeken ikinci şehir St. Petersburg.
Başkenti
Rusya’nın başkenti ve nüfus açısından en büyük şehri olan Moskova’nın merkezi 12 milyonluk bir nüfusa sahiptir.
Şehir banliyölerle birlikte yaklaşık 18 milyonluk bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır. Bu, bazı Avrupa ülkelerinin toplam nüfusundan daha fazladır.
Moskova Doğu Avrupa’nın önemli politik, ekonomik, kültürel ve bilim merkezlerinden birisidir. Topraklarının tamamı Avrupa’da yer alan en büyük şehirdir. Moskova, İstanbul’un ardından Avrupa’nın 2. en büyük şehri ve dünyanın en büyük 18. kentsel alanına sahip şehridir. Moskova ayrıca tespit edilen en iyi yeşil alana sahip başkentler sıralamasında da il sıralarda yer almaktadır.
Dış ticareti
Rusya’nın 2019 yılında ticareti 663.2 milyar dolar olarak gerçekleşti; Rusya’nın ihracatı 420.4 milyar dolar, ithalatı ise 242.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2020 yılı aylık verilere bakıldığında, geçen yılın aynı dönemine göre düşüş ile ilerliyor. 2018 yılı ticaret hacmi ise 668.2 milyar dolar (449.8 milyar ihracat, 238.4 milyar dolar ithalat) olarak gerçekleşmişti.
Rusya ve Türkiye ilişkileri
Siyasi ve ekonomik boyutları Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler çok eski dönemlere dayanmakta. Soğuk savaşın sona ermesinin ardından iki ülke arasında yeni imkan ve işbirliklerini ortaya çıkardı.
Rusya’dan Türkiye’ye doğal gaz akışı 2003 yılında Mavi Akım Projesi ile başladı. Türkiye ile Rusya arasında Akkuyu Nükler Santrali, iki ülke arasında göbek bağı gibi Karadeniz’in altından döşenerek Türkiye’ye Rus gazını taşıyan Türk Akımı gibi son dönemlerde stratejik öneme sahip doğal gaz projesi de hayata geçirilmiş durumda. İki ülke liderinin ortaya koyduğu 100 milyar dolarlık ticaret hacmi için Türk ve Rus iş dünyası büyük çaba sarf etmekte. Ayrıca Rusya ve Türkiye arasında yerel para birimleri ile ticaret konusunda ciddi adım atılmış ve uygulanabilir bir metod arayışı içine girilmiştir.
Zaman zaman inişli çıkışlı dönemler yaşansa da Rusya ile Türkiye arasında ciddi ticari ve insani bağlar kurulmuş durumda. Özellikle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki görüşme trafiğinin çokluğu ilişkilere ivme kazandırmıştır.
Ayrıca iki ülke arasında her yıl karşılıklı olarak Rusya-Türkiye Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantıları Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında düzenlenmektedir.
Ayrıca iki ülke futbol takımları UEFA Uluslar Ligi’nde aynı grupta mücadele etmektedir. Bir çok Rus futbol takımı devre arası ve sezon öncesi kamplarını Antalya’da gerçekleştirmektedir. İki ülke Milli takımları UEFA Uluslar Ligi’nde ilk karşılaşmalarını 11 Ekim 2020’de Moskova’da oynayacaklar.
Avrupa Birliği ile Rusya ilişkileri
Avrupa Birliği ile inişli çıkışlı ilişkilere sahip olan Rusya, 2014’te Kırım’ın Rusya’ya katılması ile başta ABD ile olmak üzere AB ülkeleri ile adeta soğuk savaş dönemine geri dönmüş durumda. AB’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların süreleri dolmasına rağmen sürekli yeni gerekçeler ile uzatılmakta. Son olarak muhalif ve aktivist Aleksey Navalnıy ile ilgili Almanya’nın tedavi ettiği aktivistin zehirlenmesiyle ilgili Rusya’yı suçlaması ve Rusya’nın bu suçlamalara kanıt göstermesi çağrısı AB ile Rusya arasındaki son gerginlik olarak göze çarpmakta. Hatırlanacağı üzere 2018’de de eski bir Rus ajan olan Skripal’in İngiltere’de zehirlenmesiyle ilgili İngiltere’nin Rusya’yı suçlayan iddiaları uzun bir süre konuşulmuştu. Ayrıca Rusya’da insanlar Navalnıy ile ilgili sorun bittiğinde Batı’nın bir başka konu ile ilgili Rusyayı suçlayacağını ve bu döngünün sürekli devam edeceğini düşünüyor. Ayrıca ABD’nin başkanlık seçimleri ile ilgili iddiaları ve Rusyanın karşılık vermesi soğuk savaş dönemine geri dönüldüğünü yorumlarının yapılmasına neden olmakta.
Rusya’nın Covid19 aşı adayının klinik denemelerine erken başlayarak dünyanın ilk tescil edilmiş yeni tip koronavirüs aşısı olarak ilan etmesi de Batı ile Rusya arasında fikir ayrılıkları yaşatmakta. Batı Rusya’nın ürettiği Covid19 aşısını güvensiz olarak nitelerken Rusya’da çok sayıda üst düzey yönetici ardı ardına aşıyı kameralar önünde kendilerine yaptırmaktan çekinmemekte.
Covid 19 aşısı
Rusya’da toplu aşılama ocak ayında başladı. Rusya’da koronavirüse karşı kaydı gerçekleştirilen üç aşı bulunuyor. Bunlardan ilki olan Sputnik V, Gamaleya Merkezi ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu ( RDIF ) tarafından geliştirildi ve dünayada koronavirüse karşı kayıt ettirilen ilk aşı olarak kayıtlara geçti.
İkincisi aşı ise EpiVacCorona (EkiVakKorona) aşısı. Bu aşı ise Vektör Merkezi tarafından geliştirildi. Bu aşı özellikle 60 yaş üzerindeki insanlarda gösterdiği yüksek etkinlik oranları ile dikkat çekiyor.
Üçüncü aşı ise KoviVac (KoviVak) isimli aşı. Bu aşı da geçtiğimiz günlerde paketleme işlemleri yapılarak kullanıma resmen sokuldu. KoviVak Rusya Bilimler Akedemisi Çumakov Merkezi tarafından yapıldı. Bu aşı diğer ilk iki aşının tersine inaktif bir aşı olması ile dikkat çekiyor.
Ayrıca Rusya Çinli şirketin covid19 aşı çalışmalarına da destek verirken, Türk uzmanlar ile de ortak bir açı çalışması yürütmekte.
Rusya’nın ilk Türkçe Gazetesi
Türk vatandaşları Rusya’da yoğun olarak Moskova Bölgesi’nde yaşamakta. Genellikle inşaat ile ilgili alanlarda faaliyet gösteren Türk iş dünyası, turizm, tekstil ve gıda sektörü dahil olmak üzere bir çok alanda faaliyet göstermektedir.
Ayrıca Rusyada bir de haftalık çıkan Türkçe gazete bulunmaktadır. 2005 yılında yayın hayatına başlayan Gazetem Gazetesi, Rusya’nın ilk Türkçe gazetesi olarak tarihe geçmiş ve hala yayın hayatına basılı ve dijital ortamda devam etmektedir. Genellikle ekonomi ağırlıklı son dakika haberler yapan gazete Rusya’da yaşam ve yerel haberler dahil olmak üzere yeni çıkan kanunlar ve yabancılar ile ilgili gelişmeleri “Rusya’yı Türkçe okuyun” sloganı ile okuyucuları ile paylaşmaktadır. Rusyada bir de yerel haberler yapan birkaç internet sayfası daha bulunmaktadır ancak kurumsal olarak çalışan tek haber sitesi www.Gazetemru.com dur. Tanık olduğunuz ve haber değeri taşıdığını düşündüğünüz olaylar ve daha bir çok konu ile ilgili haber@gazetemru.com adresimizden bize ulaşin.
